Herinrichting Kleine Berg

De inrichting van de straat voldoet niet meer aan de wensen van deze tijd. Bovendien is de straat toe aan groot onderhoud. Ook willen we de Kleine Berg meer laten aansluiten bij de (winkel)straten in de Binnenstad. Daarnaast past de herinrichting in de verdere ontwikkeling van het woon- en winkelgebied De Bergen.

Uitgangspunt van het project is een autoluwe inrichting van de Kleine Berg. Het nieuwe ontwerp moet het autoluwe karakter zoveel mogelijk bewerkstelligen. We gaan dit doen door: meer groen, minder parkeren, meer ruimte voor voetgangers en voor de fiets (in de vorm van fietsparkeren), een tijdvenster voor laden en lossen (inmiddels is een tijdvenster van 9.00-12.00 uur ingevoerd) en 15 km/uur voor het autoverkeer (stapvoets). Ook realiseren we snelheid remmende maatregelen, zoals verhoogde kruisingen. We willen het zeer autoluw maken, zoals door de buurt genoemd in de visie Kleine Berg 2025.

Het gepresenteerde ontwerp maakt het ook mogelijk in de toekomst nog een stap extra te zetten: van autoluw naar auto-arm. Kenmerken van auto-arm zijn: het autoverkeer is beperkt tot bewoners met een parkeervergunning en gebruikers van particuliere parkeerterreinen, er is geen straat parkeren, bevoorrading gebeurt tijdens venstertijden en er is handhaving met cameratoezicht. Geheel autovrij is niet mogelijk, blijkt uit een verkennend onderzoek naar een autovrije of auto-arme Kleine Berg. Daarover zijn verschillende gesprekken geweest met vertegenwoordigers van bewoners en ondernemers. Vanwege het grote aantal parkeerplaatsen op de binnenterreinen en de verkeerscirculatie in de gehele buurt, is het geheel autovrij maken niet mogelijk. Mogelijkheden om het verkeer tijdens venstertijden te beperken tot bestemmingsverkeer (auto-arm) hebben op dit moment onvoldoende draagvlak bij bewoners en ondernemers. Vooralsnog is besloten om eerst de herinrichting van de Kleine Berg uit te voeren en te kijken wat dat doet met het verkeer en het verkeersgedrag. Daarna wordt bekeken of beperking tot bestemmingsverkeer alsnog nodig is.

Het concept van het nieuwe ontwerp hebben we besproken met de ondernemersstichting en bewonersvereniging De Bergen. Hieronder hun belangrijkste opmerkingen én de wijze waarop deze zijn verwerkt. Vervolgens hebben we het aangepaste ontwerp eind 2021 op deze site gepresenteerd en kon iedereen daarop reageren. Deze reacties hebben nog tot enkele aanpassingen geleid. De belangrijkste wijzigingen hebben we hieronder vermeld.

Over de verkeersveiligheid

Opmerking: “Een asfalt weg past niet bij het woonerf Kleine Berg en zal leiden tot verslechtering van de verkeersveiligheid. Auto’s zullen harder gaan rijden en voetgangers zullen zich niet genodigd en veilig voelen om op donker asfalt te gaan lopen. (…) Wij zien graag maximale snelheidsremmende maatregelen terugkomen in het plan omdat wij ons grote zorgen maken over de verkeersveiligheid van met name voetgangers.”

Om te bevorderen dat auto’s zich aan de maximumsnelheid van 15km/u houden, zijn in het definitieve ontwerp de volgende elementen opgenomen:

• De straat oogt smaller, doordat de asfalt strook op diverse plekken wordt omsloten door vakken met groen. 
• De kruisingen met de Bergstraat, Heilige Geeststraat en Prins Hendrikstraat worden verhoogd en uitgevoerd in dezelfde stenen als de stoepen.
• Aanvulling na reacties: dit doen we op nog twee plekken in de straat: in het eerste deel tussen de kruising Keizersgracht en Bergstraat, en op het laatste gedeelte ter hoogte van Kleine Berg nummer 60. Deze twee vlakken worden niet verhoogd uitgevoerd, maar het stoepmateriaal doorkruist hier wel de asfaltloper, waardoor de aandacht uitgaat naar het langzaam verkeer.
• Wijziging na reacties: de korte drempels van natuursteen die in het eerder gepresenteerde inrichtingsplan zaten, hebben we eruit gehaald. Deze drempels zouden trillingen kunnen veroorzaken in de aangrenzende panden. We denken dat de nieuwe inrichting met meer groen (waardoor het profiel smaller lijkt) en de verhoogde kruisingsvlakken de snelheid voldoende zal remmen. We zullen dus eerst bekijken wat de effecten zijn van de herinrichting. Mocht er toch hard gereden worden in de straat, kijken we op een later tijdstip of er aanvullende maatregelen getroffen moeten worden.
• Er komen minder parkeervakken dan in de huidige situatie, meer plekken om fietsen te plaatsen én meerdere zitgelegenheden.
• De Kleine Berg blijft een woonerf.

Voor een straat die begaanbaar moet blijven voor auto’s (en de hulpdiensten), zijn hiermee optimale snelheid remmende maatregelen getroffen. 

Voetgangers zullen zich hierdoor zeker uitgenodigd voelen om over de straat te lopen. En automobilisten, scooterrijders en fietsers zullen het gevoel hebben dat ze te gast zijn en langzaam horen te rijden.

Over het gebruik van asfalt

Opmerking: “Wij denken dat asfalt wat betreft onderhoud en lange termijn uitstraling niet de beste keuze is. Voor ondergrondse werkzaamheden aan leidingen etc. wordt het lastig het asfalt goed te herstellen.”

De ondergrondse kabels bevinden zich onder de stoepen. Alleen de riolering ligt onder het asfalt. Doordat we de huisaansluitingen bij de herinrichting vernieuwen, hoeven we daar de komende decennia niet meer bij. Het asfalt zal dus niet of nauwelijks opengebroken hoeven te worden.

Opmerking: “Daarnaast past asfalt niet bij de uitstraling van het gebied De Bergen en het doet afbreuk aan ons onderscheidend vermogen als gebied.”

In combinatie met de nieuwe steen in de stoepen (warm grijs met schakering van kiezeltjes in allerlei kleuren) en de natuurstenen banden vormt het bewerkte asfalt een rustige basis voor de inrichting van de Kleine Berg en de rest van de Binnenstad. Daar bovenop zijn tal van mogelijkheden voor een onderscheidende uitstraling van de straat. Denk aan het vele (gevel)groen in de Kleine Berg, de terras uitstallingen en de kunst in de openbare ruimte.

De keuze voor asfalt is gemaakt toen de gemeenteraad in augustus 2019 de uitgangspunten heeft vastgesteld voor de inrichting van de (vergrote) Binnenstad, waar het gebied de Bergen ook onder valt. Die uitgangspunten betreffen onder andere de stoep-straat-stoep indeling van de straat, de bestratingsmaterialen, het straatmeubilair en het groen. Het asfalt wordt bewerkt, waardoor het lichter is dan standaard asfalt en dus ook minder warmte vasthoudt.

Over meer groen in de straat

Opmerking: “De ondernemersstichting is bereid om mee te denken over het verder terugdringen van het aantal parkeerplekken ten behoeve van vergroening en klimaatadaptatie.”

Het aantal parkeerplekken in de Kleine Berg is in overleg met de ondernemersstichting teruggebracht van 13 naar 8 stuks. De hoeveelheid groen is 8x zo groot geworden: van 25m2 in het eerste ontwerp naar 200m2 in het definitieve ontwerp.

Wijziging na reacties: in het eerdere ontwerp gingen we acht bomen kappen en meer nieuwe binnenstad soorten aanplanten, zodat het bomenbestand beter aansluit bij de binnenstad. Dit standpunt is iets gewijzigd. We passen nu alle bomen in die een goede toekomstverwachting hebben. Dit zorgt ervoor dat we nog vijf volwassen bomen willen inpassen. Als dit lukt (hiervoor vindt nog technisch onderzoek plaats) zullen er maar drie bomen worden gekapt, de bomen die momenteel al een verminderde conditie hebben.

Half april 2022 hebben we het definitieve ontwerp voor de herinrichting besproken met de werkgroep van vertegenwoordigers van de bewonersvereniging, ondernemersstichting, Fietsersbond, hulpdiensten en Trefpunt Groen Eindhoven. Op 11 mei presenteerden we het definitieve ontwerp tijdens een inloopbijeenkomst in de buurt en konden geïnteresseerden binnenlopen voor een toelichting op het ontwerp of het beantwoorden van vragen.

Na overleg met de ondernemers van de Kleine Berg is afgesproken om in januari 2024 te starten met de werkzaamheden. Door een goede afstemming en fasering proberen we de overlast zoveel mogelijk te beperken. Alle bewoners en ondernemers ontvangen voorafgaand aan de start van de werkzaamheden nog een infobrief met meer informatie.