Eindhoven test slimme openbare verlichting in binnenstad

Het lijken wel vliegende schotels, of een soort zwevende kiezels – de twee nieuwe lichtarmaturen die vanaf deze week als test op het Stratumseind en de Demer in Eindhoven hangen. Het is de slimme verlichting voor de openbare ruimte die de gemeente Eindhoven in de gehele binnenstad wil gaan inzetten. De lichtkleur en -intensiteit van de led-lampen in de armaturen kunnen veranderen op basis van de behoeften en daarmee de sfeer en veiligheid verhogen.

In een binnenstad wisselt de behoefte aan licht vaak: van niet te uitgesproken op weekdagen, behaaglijk rond borreltijd tot ronduit feestelijk op stapavonden en tijdens evenementen. Is het sluitingstijd? Meer licht. Wordt het nacht? Dan kan het allemaal een tandje minder.  Om aan al die verschillen recht te doen, is samen met het Eindhovense lichtontwerp bureau Het Lux Lab een nieuw lichtsysteem ontwikkeld: ‘Intelligent Licht Systeem Eindhoven’ (ILSE).  Na een intensief ontwikkelproces gaat de gemeente de technische aspecten van het innovatieve systeem nu testen.

Nieuw armatuur

Het Lux Lab heeft voor het systeem nieuwe armaturen ontwikkeld, pebbles genoemd, omdat ze qua vorm iets weg hebben van kiezels. Ze worden 3D-geprint van korrels PET, zoals gebruikt in PET-flessen. Er zijn twee prototypes: een drievoudige pebble voor aan kabels tussen gevels (die wordt getest in een proefvak op de Demer) en een enkelvoudige pebble voor aan een lichtmast. Deze laatste komt tijdens de proefopstelling op het pleintje halverwege het Stratumseind.

Lichtscenario's

Het installeren en gebruiken van ILSE is complexer dan gewone openbare verlichting. Zo is er een ondergronds netwerk nodig om de lampen aan te sturen en moeten ze allemaal met elkaar in verbinding staan. De nieuwe verlichting zal straks verschillende ‘scenario’s’ kunnen afspelen, die voor de beginfase nog zijn voorgeprogrammeerd.

Uiteindelijk is het de bedoeling à la minute in te kunnen spelen op de lokale situatie en zijn er allerlei scenario’s te ontwikkelen van ‘ademend licht’, zoals ontwerper en ontwikkelaar Ellen de Vries van Het Lux Lab het noemt. Winkelend publiek krijgt dan bijvoorbeeld een ander lichtscenario dan flanerende bezoekers tijdens GLOW, of voetbalfans tijdens een kampioensfeest voor PSV. Ook kan het licht zich aanpassen aan de seizoenen of de weersomstandigheden.

Het effect van lichtscenario’s is met twee proefarmaturen natuurlijk niet te testen. Daarom gebeurt dat eind 2023 als de herinrichting van het Stratumseind is afgerond en er een ondergronds netwerk is aangelegd waarmee de lampen worden aangestuurd.

Herinrichting binnenstad

Het nieuwe lichtsysteem sluit aan bij de eerdere ervaringen met licht op Strijp-S en de pilot Living Lab Stratumseind 2.0. Daar bleek een dergelijk systeem bij te dragen aan de veiligheid, maar ook van invloed te zijn op de sfeer en beleving van de binnenstad. Nu de gemeente dit voorjaar is gestart met de herinrichting van de straten in de binnenstad met nieuwe bestrating en meer groen, is het ook het moment om de openbare verlichting te vernieuwen en verbeteren.